Kelebek Etkisine Dair

Herşeyin herşeyle ilgisi vardır.

Bu ilgi atom altı parçacıklardan galaksilere ve evrenin bütününe ulaşır.

Buna inanması güç olabilir ama sizin bu durumunuz bile bu ilgiyle birebir bağlantılıdır.

Böyle bir şeye inanmıyor olmanız mutlak ve kesin değil, içinizdeki şüphe sizi araştırmaya ve bu yazıya kadar getirdi.

Yine de şeçim size ait.

Geçmişteki seçimleriniz sizi şu ana getirdi ve şu anda, sonrasında yapacağınız seçimlerde geleceğe götürecek sizi.

Peki yalnızca sizi mi?

Hayır hepimizi.

Temelde Kelebek Etkisinin hayata uyarlanması bu şekilde anlatılabilir.

Yani her insan top yekün tüm insanlığı ve geleceği şekillendirmede birebir etkilidir.

Sadece insan mı? Bir kelebek dahi bu etki gücüne sahiptir.

Bunu ben değil Edward N. Lorenz söylüyor.

Lorenz’e göre bir sistemin başlangıç verileri çok önemlidir.

Hatta binde birlik farklar bile ihmal edilmez.

Bu çok küçük veri parçacıklarında ki değişiklikler büyük ve tahmin edilmesi zor sonuçlar doğurabilir.

1963 yılında ilkel bilgisayarıyla yaptığı hava durumuyla ilgili incelemeleri onu bu noktaya getirmiştir.

0,506127 ilk hesaplamanın başlangıç verisi.

Bu uzun sayıyı yuvarlamak en mantıklı seçenek olarak görünür.

0, 506 ikinci verinin sayısı.

İki sayı arasındaki bu binde birlik fark bir kelebeğin kanat çırpmasının oluşturduğu rüzgara neredeyse yakın bir değer.

Başta bir martının kanat çırpması olarak nitelediği bu fark sonra kelebek etkisi olarak daha popüler olur.

Bu fark yani binde birlik etki büyük fırtınaların nedeni olarak ortaya çıkar.

Yani binde bir çok önemlidir ve ihmal edilemez.

Amozon ormanlarında ki bir kelebeğin kanat çırpışı Avrupa’da büyük fırtınaların sebebi olabilir.

İşi biraz derine götürüp daha herşeyin ilk başladığı bing bang anıyla örneklendirelim.

Başlangıçta Büyük Patlama’da madde ile anti madde aynı miktardaydı.

Ama bir farkla her bir milyar kuark antimaddeye karşı, bir milyar kuark +1 madde karşılık geldi(yani daha proton ve nötron, elektron yokken oluşmamışken yani kuark dönemi denen bu zaman diliminde evrenin çapının protonun çapının milyarda birinden daha küçükken) ve bu bir fazla olan kuark tüm varlığın ortaya çıkmasında ki en önemli fark oldu.

Bir iğne ucunda yaklaşık 4 trilyona yakın atom olduğu düşünülürse yani bir atomdan bile trilyonlarca defa küçük olan evrenin başlangıcında milyarlarca kuark içinden sadece birinin dengelenememesi evrenin oluşumundaki temel nedenlerden biri olmuştur.

Eğer madde ve antimadde eşit sayıda olsaydı biz olmayacaktık.

Bahsettiğim küçüklüğü aslında sayılarla bile ifade etmek çok zordur.

Ve buna rağmen küçük diye bir şey yoktur.

Hayalinizde bile canlandırmada zorluk çekeceğiniz bu küçük etki ve fark bugün tüm evrenin nedenidir.

Başlangıçtaki olması gereken simetirinin +1 farkla bozulması varlık nedenimiz olmuştur.

Biz bu teori üzerinde ki tartışmalara girmiyor ve bu konuda fikir beyan edenlere düşünüp sorguladıkları için saygı duyuyoruz.

Bizi ilgilendiren kısım bu teorinin düşünce sisteminin hayata ne gibi bir katkı sağlayacağıdır.

Yani yok diyebileceğiniz, hatta hiç önemsemeyeceğiniz, belki de hiç aklınıza dahi gelmeyen şeylerin hayatınıza çok büyük etkileri olabilir.

Bu da bize davranış ve seçimlerimizin önemli bedelleri olduğunu gösterir.

Benim için Kelebek Etkisi bu sebeple önemlidir.

Hayatımızdaki birkaç saniyenin ve olasılık zincirin her şeyi nasıl etkilediğini en iyi gösteren sahnelerden biride Benjamin Button Filmindeki birkaç dakikalık bölümdür.

Bu konu hakkındaki düşüncelerimizi oldukça basit ve yalın ifade etmeye çalıştık.

Ama yinede fiziğin hayata etkisini anlatma da biraz yetersiz kalmış da olabiliriz.

Ve buda mutlak bir yanlış anlamaya ve yönlendirmeye neden olabilir bir olasılık olarak hayatın içinde yerini alabilir.

Bu olasılığa karşı sözlerimizi bu filmin birkaç dakikasıyla bitiriyoruz.